چکیده: مقدار انرژی متوسط به‎جا گذاشته شده در یک ماده بر واحد جرم، دز جذبی نامیده می‎شود. تعیین دز جذبی بصورت نظری و یا بصورت عملی، دزیمتری تابش نام دارد. هر آشکار سازی که بتواند کمیتی مربوط به دز انباشته شده در حجم حساس خود را اندازه‎گیری کند دزیمتر نام دارد. اندازه‌گیری دز جذبی طبق پروتکل‌های تعریف شده توسط آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA) صورت می‎گیرد. استاندارهای تعریف شده توسط IAEA در دو سطح استاندارد اولیه و استاندارد ثانویه طبقه بندی می‌شوند. استاندارد اولیه شامل ابزاری یا روشی است که بالاترین دقّت ممکن از یک کمیت معین بر اساس تعریف آن کمیت را بدست می‎دهد. روش‌های مختلفی در مبحث دزیمتری تابش وجود دارد، سه روش اصلی در سطح استاندارد اولیه عبارتند از: اتاقک یونش هوای آزاد، کالریمتری و دزیمتری فریک. تمرکز اصلی این پروژه بر روی اتاقک یونش هوای آزاد استوار است. استاندارد ثانویه بر اساس استاندارد اولیه تعریف می‎شود، امّا از نظر دقّت در سطح پایین‎تری قرار دارند. از طرف دیگر استفاده از آنها راحت‎تر بوده و هزینه ساخت و نگهداری کمتری نیز دارند. آزمایشگاه دزیمتری استاندارد اولیه (PSDL) وظیفه تهیّه استانداردهای اولیه در زمینه دزیمتری تابش و روش‎های کاری مبتنی بر آن را بر عهد دارد. علاوه براین آزمایشگاه‎های PSDL در زمینه بهبود استاندارهای اولیه و تهیّه داده‎های مورد نیاز جهت دزیمتری نیز فعال می‎باشند. از طرف دیگر آزمایشگاه دزیمتری استاندارد ثانویه (SSDL) مطابق استانداردها و روش کار تعریف شده توسط PSDL با استفاده از تجهیزات مناسب به کالیبراسیون و ارائه خدمات به کاربران پرتو می‎پردازد. هر مرکز SSDL باید با یک مرکز PSDL در ارتباط باشد. در ایران آزمایشگاه SSDL بر اساس استانداردهای تعریف شده توسط IAEA به ارائه خدمات به کاربران پرتو می‎پردازد. آزمایشگاه SSDL به‎منظور کالیبره کردن تجهیزات خود، آنها را در بازه‎های زمانی سه ساله به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ارسال می‎کند. ارسال تجهیزات به آژانس نیازمند صرف وقت و هزینه زیادی می‎باشد. همچنین امکان ارسال در بازه‎های زمانی کوتاه‎تر وجود ندارد. مطابق این موارد، طرح کلان توسعه و تجهیز آزمایشگاه دزیمتری استاندارد اولیه در سازمان انرژی اتمی تصویب و به مرحله اجرا گذاشته شد. این پروژه به عنوان بخشی از این طرح به مطالعه و ساخت اتاقک یونش هوای آزاد می‏پردازد. در این رساله، ابتدا مطالعه جامعی بر روی اتاقک‎های یونش هوای آزاد انجام گرفت. در ادامه با استفاده از کدهای شبیه‎سازی کامپیوتری پارامترهای مختلف اتاقک یونش بررسی و طرح نهایی اتاقک یونش ارائه شد. در انتها بر مبنای نتایج شبیه‎سازی‎ها به ساخت نمونه اولیه اتاقک یونش هوای آزاد اقدام شد.